Meer banen, een hoger rendement en CO2-reductie. Voor het eerst zijn harde afspraken met Groningen Seaports gemaakt over de inzet van dit havenbedrijf. Maar hoe reëel zijn die doelen?

Tastbare doelen voor Seaports-baas Harm Post: 2 procent werkgelegenheidsgroei in de havens van Delfzijl en Eemshaven, 6 procent financieel rendement en 40 procent CO2-reductie in 2030. Haalbaar? ,,Nou, op die werkgelegenheid zou ik geen fles wijn zetten’’, zegt Bart Kuipers, hoogleraar haveneconomie aan de Erasmus-universiteit in Rotterdam.

Weinig werk

Kuipers’ collega van de RUG in Groningen, Jouke van Dijk (regionale arbeidsmarkt), denkt er net zo over. ,,De Eemshaven is een loden last’’, vindt hij. ,,Post heeft daar goed werk gedaan, maar er zijn wel veel activiteiten gekomen die niet heel veel werk opleverden.’’ En ook nog het verkeerde werk, vindt Van Dijk, want als voorzitter van de Waddenacademie is hij niet zo ingenomen met de kolencentrale van RWE. Van Dijk: ,,Dat is niet helemaal goed gegaan, vooral nu de schone gascentrale ernaast stilstaat.’’ De industriesector brengt door automatisering steeds minder werk; het zal van de dienstensector moeten komen. ,,En dan zijn de mogelijkheden van de Eemshaven beperkt’’, vindt Van Dijk. Windmolens bieden een kans, datacenters ook. ,,En vanuit Europees perspectief zou de Meyer Werft in de Eemshaven moeten’’, zegt Van Dijk, ,,maar de lobby rond die werf is zo sterk dat dat nooit zal gebeuren.’’

Daling

De opgelegde doelen komen overeen met die van de andere haven, zegt Kuipers van Erasmus. Het CO2-doel is geen probleem, vindt hij. Bart Kuipers pakt er wat cijfers bij uit de Havenmonitor.

Die schetst jaarlijks een beeld van wat er in de Nederlandse havens is gebeurd. Delfzijl telde in 2002 5057 banen en dat daalde in 2014 naar 4447, terwijl de Eemshaven van 606 naar 921 banen steeg. Kuipers: ,,In totaal is het aantal banen gedaald, dan is 2 procent groei wel heel erg ambitieus.’’

Zonder de inspanningen van Groningen Seaports zou de werkgelegenheid vermoedelijk nog verder gedaald zijn. Die woorden komen niet uit de mond van Post, want die houdt zich even koest. Hij vindt het niet gepast in een lopend proces iets te zeggen. Via zijn communicatiemedewerker Marie-Lou Gregoire laat hij wel weten dat de doelen ‘pittig maar haalbaar’ zijn.

Niet gekoppeld aan doelen

Volgens Gregoire kunnen de cijfers over werkgelegenheidsontwikkeling in de havens niet één op één aan de aan Seaports opgelegde doelen worden gekoppeld. ,,Dat doel van 2 procent gaat natuurlijk wel om transacties waarbij we zelf betrokken zijn.’’

De NOM (Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij) verricht grotendeels de acquisitie van bedrijven in het Noorden. ,,Als een bedrijf straks 100 miljoen wil investeren maar amper werk oplevert, moeten we dan overwegen om het voorbij te laten gaan?’’, vraagt directeur Siem Jansen zich af.

Geen invloed

Hij vindt dat er naar andere factoren moet worden gekeken: past het in de infrastructuur, is het versterkend, hoeveel indirecte banen levert het op. Jansen: ,,Ik vraag me af of we het ons kunnen veroorloven om selectief te zijn.’’

Twee procent groei in werkgelegenheid wordt lastig. Zo veel is wel zeker. Jansen: ,,Er gebeuren dingen waar Seaports geen invloed op heeft. Neem Aldel, waar momenteel veel minder mensen werken dan een paar jaar geleden. Ambitie is goed, maar als je gaat meten, moet je wel de juiste cijfers hebben.’’