De Nederlandse bijdrage aan de VN-missie in Mali is vanaf het begin omgeven met aarzelingen. De PvdA zag in Mali een kans om de Nederlandse reputatie als voorvechter van de internationale rechtsorde hoog te houden - geen overbodige luxe na de aftocht uit Afghanistan. De VVD had meteen al twijfels over de haalbaarheid van de missie in zo'n instabiel gebied waar nepotisme, extremisme, onrechtvaardigheid, sociale onderdrukking en corruptie regeren: was het geen onbegonnen werk?

De Nederlandse bijdrage aan de VN-missie in Mali is vanaf het begin omgeven met aarzelingen. De PvdA zag in Mali een kans om de Nederlandse reputatie als voorvechter van de internationale rechtsorde hoog te houden - geen overbodige luxe na de aftocht uit Afghanistan. De VVD had meteen al twijfels over de haalbaarheid van de missie in zo'n instabiel gebied waar nepotisme, extremisme, onrechtvaardigheid, sociale onderdrukking en corruptie regeren: was het geen onbegonnen werk?

We moeten ‘de naïviteit achter ons laten’, schrijft Samsom. ‘Dat betekent niet verder afbouwen, maar versterken. Een veranderende wereld heeft ook gevolgen voor Defensie.’ Dit zegt de man die twee jaar geleden, tot ongenoegen van defensie-experts in zijn partij, 1 miljard wilde bezuinigen op het leger. Maar de gebeurtenissen in Oekraïne, Syrië, Irak en Gaza hebben Samsom, en daarmee het kabinet, op andere gedachten gebracht. Defensie krijgt er volgend jaar 50 miljoen bij en de jaren erna 100 miljoen. Volgens deskundigen is dit lang niet genoeg, maar het is wel een opvallende koerswijziging.

Na jaren van bezuinigen op Defensie wordt sinds 2014 weer mondjesmaat geïnvesteerd in de krijgsmacht. Opmerkelijk genoeg is dat vooral te danken aan twee moties van het SGP-kamerlid Kees van der Staaij.[1] Hij wist een Kamermeerderheid ervan te overtuigen dat de gewijzigde internationale situatie een verhoging van de begroting noodzakelijk maakte, waardoor de kloof tussen ambities en taken enerzijds en de beschikbare middelen anderzijds niet nog groter zou worden. Deze kloof ontstond met het innen van het ‘vredesdividend’ in het begin van de jaren negentig. Hoe valt te verklaren dat nu, na als krijgsmacht 24 jaar in de glijbaan naar beneden te hebben gezeten, opeens een analyse van de geopolitieke situatie wél weer basis van beleid kan worden?

‘Ook militaire en ambtelijke leiding verantwoordelijk’

“Laten we niet het politieke damspel spelen van: ‘wie is er nou verantwoordelijk voor?'”, zei De Kruif.  “Het is is duidelijk wie daar verantwoordelijk voor is: dat is deze minister. Maar kun je die ook de schuld geven van een proces dat al 15, 20 jaar aan de gang is en waar wij allemaal verantwoordelijk voor zijn: de militaire leiding, de ambtelijke leiding, de bestuurlijke leiding en de politieke leiding?”

De Kruif laat hiermee een aanmerkelijk ander geluid horen dan sommige van zijn voormalig collega’s. Zo werd vanochtend bekend dat een aantal commando’s het Ministerie van Defensie voor de rechter willen slepen omdat ze de ambtelijke en politieke top dood door schuld verwijten.

De Kruif erkende wel dat er ernstige problemen zijn bij Defensie. De vraag of de strijdkrachten klaar zijn voor de toekomst beantwoorde hij met een onomwonden “nee”. Volgens de gewezen luitenant-generaal zijn die echter vooral het gevolg van jarenlange bezuinigingen die gepaard ging met een groeiende druk op het defensieapparaat.

De Kruif pleit daarom voor een heroverweging van de krimp die Defensie heeft doorgemaakt. “We moeten terug naar de basis: wat waren de uitgangspunten van de reductie, het kleiner worden, en klopt dat allemaal wel?” Meer geld voor Defensie zou veel soelaas bieden, aldus De Kruif.

We moeten ‘de naïviteit achter ons laten’, schrijft Samsom. ‘Dat betekent niet verder afbouwen, maar versterken. Een veranderende wereld heeft ook gevolgen voor Defensie.’ Dit zegt de man die twee jaar geleden, tot ongenoegen van defensie-experts in zijn partij, 1 miljard wilde bezuinigen op het leger. Maar de gebeurtenissen in Oekraïne, Syrië, Irak en Gaza hebben Samsom, en daarmee het kabinet, op andere gedachten gebracht. Defensie krijgt er volgend jaar 50 miljoen bij en de jaren erna 100 miljoen. Volgens deskundigen is dit lang niet genoeg, maar het is wel een opvallende koerswijziging.

Na jaren van bezuinigen op Defensie wordt sinds 2014 weer mondjesmaat geïnvesteerd in de krijgsmacht. Opmerkelijk genoeg is dat vooral te danken aan twee moties van het SGP-kamerlid Kees van der Staaij.[1] Hij wist een Kamermeerderheid ervan te overtuigen dat de gewijzigde internationale situatie een verhoging van de begroting noodzakelijk maakte, waardoor de kloof tussen ambities en taken enerzijds en de beschikbare middelen anderzijds niet nog groter zou worden. Deze kloof ontstond met het innen van het ‘vredesdividend’ in het begin van de jaren negentig. Hoe valt te verklaren dat nu, na als krijgsmacht 24 jaar in de glijbaan naar beneden te hebben gezeten, opeens een analyse van de geopolitieke situatie wél weer basis van beleid kan worden?

‘Ook militaire en ambtelijke leiding verantwoordelijk’

“Laten we niet het politieke damspel spelen van: ‘wie is er nou verantwoordelijk voor?'”, zei De Kruif.  “Het is is duidelijk wie daar verantwoordelijk voor is: dat is deze minister. Maar kun je die ook de schuld geven van een proces dat al 15, 20 jaar aan de gang is en waar wij allemaal verantwoordelijk voor zijn: de militaire leiding, de ambtelijke leiding, de bestuurlijke leiding en de politieke leiding?”

De Kruif laat hiermee een aanmerkelijk ander geluid horen dan sommige van zijn voormalig collega’s. Zo werd vanochtend bekend dat een aantal commando’s het Ministerie van Defensie voor de rechter willen slepen omdat ze de ambtelijke en politieke top dood door schuld verwijten.

De Kruif erkende wel dat er ernstige problemen zijn bij Defensie. De vraag of de strijdkrachten klaar zijn voor de toekomst beantwoorde hij met een onomwonden “nee”. Volgens de gewezen luitenant-generaal zijn die echter vooral het gevolg van jarenlange bezuinigingen die gepaard ging met een groeiende druk op het defensieapparaat.

De Kruif pleit daarom voor een heroverweging van de krimp die Defensie heeft doorgemaakt. “We moeten terug naar de basis: wat waren de uitgangspunten van de reductie, het kleiner worden, en klopt dat allemaal wel?” Meer geld voor Defensie zou veel soelaas bieden, aldus De Kruif.